การรีไซเคิลขั้นสูง (Advanced Recycling): ปิดวงจรของขยะพลาสติก

การรีไซเคิลขั้นสูง (Advanced Recycling): ปิดวงจรของขยะพลาสติก

ขยะพลาสติกยังคงเป็นหนึ่งในความท้าทายด้านสิ่งแวดล้อมที่สำคัญของโลก แม้การรีไซเคิลเชิงกล (Mechanical Recycling) จะช่วยยืดอายุการใช้งานของพลาสติกได้บางส่วน แต่ก็ยังมีวัสดุจำนวนมากที่ไม่สามารถรีไซเคิลได้ง่าย โดยเฉพาะฟิล์มหลายชั้น หรือขยะที่มีการปนเปื้อนสูง การรีไซเคิลขั้นสูง (Advanced Recycling) จึงเข้ามามีบทบาทสำคัญ ที่ไม่ใช่เพื่อแทนที่การรีไซเคิลเชิงกล แต่เป็น “ทางเลือกเสริม” ที่ช่วยขยายขีดความสามารถของระบบเศรษฐกิจหมุนเวียนให้ครอบคลุมมากขึ้น

การรีไซเคิลขั้นสูง (Advanced Recycling) คืออะไร

การรีไซเคิลขั้นสูง (Advanced Recycling) หรือ การรีไซเคิลเชิงเคมี (Chemical Recycling) คือกระบวนการที่เปลี่ยนขยะพลาสติกกลับไปสู่โครงสร้างโมเลกุลพื้นฐาน ในขณะที่การรีไซเคิลเชิงกลที่อาศัยการหลอมและขึ้นรูปใหม่ การรีไซเคิลขั้นสูงจะใช้กระบวนการทางเคมี เช่น การย่อยสลายด้วยความร้อนแบบไพโรไลซิส (Pyrolysis), การเปลี่ยนเป็นแก๊ส (Gasification) หรือ การย่อยกลับเป็นโมโนเมอร์ (Depolymerization) เพื่อแปรรูปขยะพลาสติกที่ซับซ้อนให้กลายเป็นวัตถุดิบในรูปของเหลวหรือก๊าซ จากนั้นจะถูกกลั่นและนำไปผ่านกระบวนการสร้างพอลิเมอร์อีกครั้ง เพื่อผลิตเป็นเม็ดพลาสติกคุณภาพสูงที่มีคุณสมบัติใกล้เคียงกับเม็ดพลาสติกใหม่ (Virgin Plastic) ซึ่งสามารถใช้ผลิตบรรจุภัณฑ์ที่ต้องการมาตรฐานสูง เช่น บรรจุภัณฑ์ที่สามารถใช้บรรจุหรือสัมผัสอาหารและเครื่องดื่มได้โดยไม่ทิ้งสารตกค้างเมื่อสัมผัสกับอาหาร (Food-Grade) และ ผลิตภัณฑ์เภสัชภัณฑ์ (Pharmaceutical Packaging) ได้อย่างปลอดภัย

บทบาทของการรีไซเคิลขั้นสูงในเศรษฐกิจหมุนเวียน

เมื่อโลกก้าวเข้าสู่เศรษฐกิจหมุนเวียน (Circular Economy) ความสำคัญของ การรีไซเคิลขั้นสูง (Advanced Recycling) จึงทวีความสำคัญมากขึ้น ขณะเดียวกัน แบรนด์ระดับโลก ต่างก็ยกระดับเป้าหมายด้านความยั่งยืนของตนเองให้สูงขึ้น การรีไซเคิลขั้นสูง (Advanced Recycling) จึงกลายเป็นแนวทางสำคัญในการทำให้เป้าหมายเหล่านั้นเกิดขึ้นได้จริง

ปัจจุบันแบรนด์ผู้บริโภครายใหญ่ เช่น Unilever, Nestlé, Coca-Cola และ Mars ได้ประกาศเป้าหมายที่จะเพิ่มการใช้วัสดุรีไซเคิลในบรรจุภัณฑ์ให้ได้ 25–50% ภายในปี 2025–2030 ซึ่งได้สร้างความต้องการสูงต่อเม็ดพลาสติกรีไซเคิลคุณภาพสูงที่มีคุณสมบัติเหมาะสมสำหรับใช้ในบรรจุภัณฑ์อาหารและผลิตภัณฑ์เภสัชภัณฑ์

ภาครัฐเองก็เริ่มให้ความสำคัญกับการรีไซเคิลขั้นสูง (Advanced Recycling) นี้มากขึ้น เช่น ประเทศฝรั่งเศส ที่บรรจุการรีไซเคิลขั้นสูงไว้ในยุทธศาสตร์เศรษฐกิจหมุนเวียนของประเทศ โดยสนับสนุนผ่านกองทุนส่งเสริม มาตรการเชิงนโยบาย และโครงการนำร่องด้านเทคโนโลยี เพื่อเพิ่มศักยภาพในการจัดการขยะพลาสติกที่การรีไซเคิลเชิงกลยังรับมือได้จำกัด รวมถึงช่วยลดการพึ่งพาวัตถุดิบจากปิโตรเลียมบริสุทธิ์อีกด้วย

ก้าวสู่ระบบพลาสติกหมุนเวียนอย่างแท้จริง

การรีไซเคิลขั้นสูง (Advanced Recycling) กำลังมีบทบาทสำคัญในการสร้าง Closed-loop system ให้กับพลาสติก ด้วยกระบวนการที่สามารถเปลี่ยนพลาสติกให้กลับมาเป็นวัตถุดิบคุณภาพสูงเทียบเท่าพลาสติกใหม่ ทำให้วัสดุเหล่านี้สามารถกลับเข้าสู่วงจรการผลิตได้อีกครั้ง แม้ในงานที่ต้องการมาตรฐานสูง เช่น บรรจุภัณฑ์อาหารและผลิตภัณฑ์เภสัชภัณฑ์ การรีไซคเคิลขั้นสูง (Advanced Recycling) นี้จึงไม่ใช่เพียงทางออกเพื่อลดขยะพลาสติกเท่านั้น แต่ยังเป็นก้าวสำคัญของอุตสาหกรรมในการขับเคลื่อนไปสู่เศรษฐกิจหมุนเวียนอย่างแท้จริง